ترخیص کالا یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند واردات است که به دقت، آشنایی با قوانین گمرکی و پیگیری‌های متعدد نیاز دارد. شاید برای بسیاری از وارد کنندگان این سؤال پیش بیاید که آیا می‌توانند بدون نیاز به ترخیص‌کار یا شرکت‌های واسطه، به تنهایی این مسیر را طی کنند یا خیر؟ در این مطلب قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم و ببینیم که چه شرایط و نکاتی می‌تواند در تصمیم‌گیری شما تأثیرگذار باشد. اگر به دنبال کاهش هزینه‌ها و تسریع روند واردات خود هستید، مطالعه این راهنما می‌تواند دید واضح‌تری در اختیارتان بگذارد.

ترخیص کالا از گمرک چیست؟

ترخیص کالا از گمرک فرآیندی است که طی آن، کالاهای وارداتی یا صادراتی برای ورود یا خروج از کشور باید مراحل قانونی مشخصی را طی کنند. این مراحل شامل ارائه مدارک، پرداخت عوارض و طی کردن تشریفات گمرکی می‌شود. بدون انجام این اقدامات، مجوز ترخیص کالا صادر نمی‌شود و کالا در گمرک باقی می‌ماند.
این کار معمولاً توسط مالک کالا یا نماینده قانونی او انجام می‌شود و نیازمند آگاهی کامل از قوانین گمرکی و مدارک مورد نیاز است. رعایت دقیق این مراحل، از بروز مشکلات احتمالی و پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند و فرآیند واردات یا صادرات را سریع‌تر و آسان‌تر پیش می‌برد.

مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران به زبان ساده

مراحل ترخیص کالا از گمرک نیاز به دقت، آگاهی از قوانین و آماده‌سازی دقیق مدارک دارد. زمانی که کالا به انبار گمرک می‌رسد، با ثبت اطلاعات و صدور قبض انبار، وارد مسیر رسمی ترخیص می‌شود. در ادامه باید اسناد مورد نیاز تهیه شده و از طریق سامانه EPL اظهارنامه ثبت گردد. بسته به نوع کالا و حساسیت آن، اظهارنامه به یکی از مسیرهای سبز، زرد یا قرمز هدایت می‌شود. پس از ارزیابی کالا، دریافت مجوزهای لازم، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و در نهایت صدور پروانه سبز، کالا آماده تحویل و خروج از انبار گمرک خواهد بود. هر مرحله از این مسیر اهمیت خاصی دارد و کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند زمان ترخیص را به تأخیر بیندازد.

چرا آگاهی از مراحل ترخیص کالا از گمرک ضروری است؟

آشنایی با مراحل ترخیص کالا از گمرک نقش مهمی در مدیریت زمان، کاهش هزینه‌ها و انجام قانونی واردات و صادرات دارد. اگر این فرآیند به درستی انجام نشود، کالا ممکن است برای مدت طولانی در انبارهای گمرکی باقی بماند و هزینه‌های اضافی مثل جریمه یا هزینه انبارداری به صاحب کالا تحمیل شود.
از سوی دیگر، ارائه نادرست مدارک یا عدم رعایت مقررات می‌تواند منجر به توقیف کالا یا حتی ممنوعیت واردات شود. داشتن دانش کافی از این مراحل نه تنها باعث تسریع ترخیص کالا می‌شود، بلکه به بهبود زنجیره تأمین و صرفه‌جویی در هزینه‌های کلی تجارت نیز کمک خواهد کرد.

شرایط و قوانین به ‌روز ترخیص کالا از گمرک ایران

ترخیص کالا از گمرک ایران تابع مجموعه‌ای از قوانین و مقررات مشخص است که هدف اصلی آن‌ها حفظ نظم تجاری و جلوگیری از قاچاق کالاهاست. بی‌توجهی به این ضوابط می‌تواند به توقیف کالا و عواقب قانونی جدی منجر شود.

 برخی نکات کلیدی که باید در فرآیند ترخیص مدنظر قرار گیرد شامل موارد زیر است:

• کالاهای با تاریخ مصرف محدود تنها باید به گمرکاتی ارسال شوند که امکان نگهداری مناسب آن‌ها را دارند؛ در غیر این صورت ممکن است دچار آسیب شوند.
• واردات حیوانات خاص و گونه‌های نادر بدون مجوز رسمی از سازمان محیط زیست غیرمجاز بوده و قاچاق محسوب می‌شود.
• واردات کالاهای ممنوعه مانند سلاح گرم یا مواد مخدر، علاوه بر جریمه‌های مالی، با مجازات‌های قضایی سنگین روبه‌روست.
• در خصوص مواد اولیه وارداتی، اخذ مجوزها و رعایت استانداردهای کیفی اجباری است، در غیر این صورت کالا توقیف می‌شود.
• واردات مشروبات الکلی در ایران به طور کامل ممنوع بوده و هرگونه تخلف، منجر به مصادره کالا و پیگرد قضایی خواهد شد.
• کالاهای نمایشگاهی می‌توانند بدون پرداخت حقوق گمرکی وارد شوند؛ به شرط آنکه پس از پایان نمایشگاه به کشور مبداً بازگردند.

هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک و نحوه محاسبه آن‌ها

فرآیند ترخیص کالا از گمرک می‌تواند شامل هزینه‌های مختلفی باشد که تحت تأثیر عوامل گوناگونی مانند نوع کالا، ارزش گمرکی، نرخ تعرفه گمرکی و سایر هزینه‌های مرتبط قرار دارد. این هزینه‌ها شامل حقوق ورودی گمرک، هزینه‌های بارگیری و تخلیه، هزینه‌های انبارداری و حتی هزینه‌های کارشناسی می‌شود. به‌طور کلی، محاسبه هزینه ترخیص کالا بستگی به فرمولی دارد که در آن، ارزش گمرکی کالا، هزینه‌های اضافی و مالیات بر ارزش افزوده در نظر گرفته می‌شود.
برای محاسبه دقیق‌تر، توجه به ارزش گمرکی کالا و تعرفه گمرکی بر اساس HS Code آن ضروری است. این تعرفه‌ها بسته به کشور مبدا و توافقات تجاری ممکن است تغییر کنند.